czytanie techniką "ślizgania się"
Przedszkole nasze znalazło się wśród dziesięciu łódzkich przedszkoli gdzie realizowana jest innowacja "Skuteczne Zdziwienie. Wyzwalająca myślenie nauka czytania" autorstwa dr hab., prof. UŁ Moniki Wiśniewskiej - Kin. Poniżej zamieszczamy informacje dla Rodziców dot. czytania techniką prześlizgiwania się z głoski na głoskę:
Głoski, z których składają się wyrazy podzielić można na trwałe i nietrwałe, te pierwsze można wydłużać, ponieważ podczas takiego ich wybrzmiewania nie pojawi się żaden dodatkowy dźwięk. Nietrwałe natomiast w izolacji wymawia się krótko, a gdy występują w wyrazach należy łączyć je z innym (trwałym) dźwiękiem.
Większość dzieci, które uznajemy za czytające prezentują niestety błędną technikę, która w niedalekiej przeszłości przełoży się negatywnie na tempo czytania. Dlatego właśnie decydujemy się na zmianę techniki prezentowanej przez dzieci uznawane za już czytające. Czytanie techniką „ślizgania się” pozwala na szybkie przejście do płynnego czytania i pozytywnie wpływa na przyrost tempa tej umiejętności.
Poniżej prezentuję podział liter dla głosek trwałych i nietrwałych.
Głoski trwałe: /a/, /m/, /o/, /l/, /i/, /s/, /e/, /y/, /r/, /u/, /n/, /w/, /z/, /f/.
Głoski nietrwałe: /t/, /k/, /d/, /b/, /c/, /p/, /ł/, /g/.
Podczas ćwiczeń czytania należy zachęcić dziecko do przesadnego przedłużania i do przesadnie wyraźnego wymawiania wybranych głosek. Ćwicząc z dzieckiem można na tablicy/kartce narysować kilka wagonów kolejowych, umieszczając na każdym z wagonów literę, a potem „uruchomić” wagon pierwszy od lewej strony i przesuwać go w kierunku następnego wagonu i te dwa wagony-litery ze sobą „szczepić”. Na znak dorosłego dzieci mają „wyśpiewać” kolejne głoski według liter „składu wagonów”, aż przyjadą „na stację”, czyli wymówią cały wyraz. Wybrzmiewanie głosek powinno odbywać się spokojnie, z miękką, łagodną artykulacją. Ważne jest, aby nie pozwalać dzieciom robić pauzy do łapania oddechu pomiędzy poszczególnymi głoskami, z których składa się wymawiane słowo. Im dłuższe są przerwy miedzy poszczególnymi głoskami, tym trudniejsze staje się zrozumienie czytanego tekstu.
Dzieci powinno się ćwiczyć w „prześlizgiwaniu” od jednej głoski do drugiej bez robienia między nimi przerw. W przeciwnym razie będą krążyć w zamkniętym kole mało efektywnej techniki „wyłapywania głosek”.
Dziecko podczas wybrzmiewania jednego dźwięku koncentruje się już na kolejnej literze, identyfikuje ją i wiążę z właściwym dźwiękiem. Wraz z rozwojem umiejętności czytania czas wydłużania pojedynczych dźwięków skraca się, aż dziecko przechodzi do płynnego czytania. Jako dorośli nie odczytujemy głosek w izolacji, a następnie nie powtarzamy wyrazu w całości, nie należy wymagać tego także od dzieci
Podczas ćwiczeń warto również zastosować zapis ułatwiający dziecku właściwe odczytywanie wyrazów. Poniżej kilka przykładów:
M ----- a ------- m ------- a (wszystkie dźwięki są trwałe)
M ----- o ------ s ------- t (tylko głoska /t/ jest nietrwała, ale znajduje się na końcu wyrazu, więc nie stanowi trudności. Należy pamiętać, że nawet głoski trwałej znajdującej się na końcu wyrazu nie należy wydłużać, ponieważ niczemu to nie służy, nie mamy już bowiem kolejnego znaku do identyfikacji).
Ta ------ m ------ a (nietrwałe /t/ należy połączyć z /a/ i odczytać sylabę w całości, wydłużając /a/ i płynnie przejść do kolejnego dźwięku).
Ko ------ m -----pu ------ te ------ r
O ----- s ------- a
W ----- o ------ da
L ------ a ------ to
Uzupełnieniem powyższych informacji są filmy z udziałem dzieci:
https://drive.google.com/drive/folders/1csFs0E1OoC1OP-dd5vVeWqeHlWMNpJ_f?usp=sharing